De Krabbebossen

In de loop van 1931 ontwikkelde het bestuur van de Provinciale Bond het Noord-Brabantse Wit-Gele Kruis plannen tot het opzetten van het eerste R.K. Kleuterhuis te Nederland.

De doelstelling van het kleuterhuis was:'Een gezondheidsoord, waar de zwakke kleuters alles hebben, kan wat ter verbetering  naar lichaam en geest wordt voorgeschreven". Met name: rust en beweging, licht en frisse lucht, zon en water, eenvoudige voeding, verstandige opvoeding en doelmatige verzorging en dat alles onder deskundige leiding in een streng en hygiënisch milieu. Behalve een gezond makende kracht zal er ook een opvoedende kracht uitgaan van het kleuterhuis. Want de moeders zal hier duidelijk worden, hoe met louter hygiënische maatregelen en eenvoudige, natuurlijke, weinig kostbare middelen, haar bleek, slecht etend, nerveus kind in enkele weken verandert in een levenslustig, gezond kind.

De tweede en niet geringe betekenis, zal het kleuterhuis vinden in zijn waarde als centrum voor de opleiding van hulpkrachten voor de kleuterzorg”.

Bouw en inrichting van het kleuterhuis

De gemeente Rijsbergen verleende op 10 november 1932 een bouwvergunning. De plannen waren ondertussen wel veranderd, verbeterd. In plaats van het eerste aangekochte bossterrein had het bestuur een andere aankoop gedaan, pal tegenover het andere terrein. Een landgoed ter grootte van 10 ha bos en daarop een mooie ruime villa in rode baksteen en een groot rieten dak, gebouwd in 1929.

De mooie, rustieke villa liet men intact, behoudens enkele kleine veranderingen in het interieur. Door middel van een 14 meter lange glasdichte corridor, werd de villa verbonden met het nieuwe paviljoen, het eigenlijke kleuterhuis.

Het hoofdgebouw werd opgetrokken uit baksteen die men nadien wit heeft gekalkt, zodat het geheel een heldere en frisse uitstraling kreeg. Het gehele complex had een frontbreedte van 70 meter, waarvan 40 meter voor het paviljoen. Het kleuterhuis kon, verdeeld in drie leeftijdsgroepen, veertig kinderen herbergen. Op de begane grond was voor elke groep een ruime speelzaal ingericht, gelegen aan de zonnige zuid-oostkant. Deze zalen functioneerden als openlucht-lokalen, die door middel van harmonica wanden afgesloten en geopend konden worden.

Verder bevonden zich op de begane grond verschillende andere vertrekken zoals de eetzaal, keuken, waslokalen, toiletten enz.

Via een kleutertrap kwam men op de bovenverdieping. Hier bevonden zich de slaapzalen met de blauwe aluminium bedjes. Tevens waren hier de slaapkamers voor de verzorgsters en een ziekenverblijf voor de kinderen.

De villa bood voldoende ruimte voor kantoor, recreatie voor de verzorgsters en bewoning van de directrice en kinderarts. Ter bevordering van de katholieke geest werd in de villa een bidkapel ingericht.

De openstelling

Op zondag 24 september 1933 is het dan zover: de plechtige inzegening en officiële opening. Met deze plechtigheden was het eerste R.K. kleuterhuis in Nederland een feit. De verantwoordelijke leiding werd toevertrouwd aan Aukje Schaper. Deze verpleegster werd als directrice aangesteld.

De uitzending

Kinderen in de leeftijd van één tot zeven jaar konden worden uitgezonden. Uitzending kon plaatsvinden op indicatie van de ouders, huisartsen, de wijkverpleging en de Wit-Gele Kruisbesturen

Na de opening van het Kleuterhuis, van september tot 31 december 1933 bedroeg het aantal opnamen 50 kinderen. Reeds rond 1939 bereikte men de opname van de 1000ste kleuter.

Vooral in de eerste jaren van het bestaan van het kleuterhuis was een goede bezetting van belang om haar bestaansrecht te waarborgen.

De behandeling

Voor de behandeling en de verantwoording hiervan beschikt het kleuterhuis bij de opening over de volgende krachten: de directrice, een onderwijzeres, zes leerling kinderverzorgsters, een hushoudster, een dienstmeisje, een werkster en een knecht. Al spoedig bleek dat dit aantal te van zes verzorgsters te weinig was, zodat men tot acht uitbreidde.

Om een zo optimaal mogelijk resultaat herstel van de zieke en zwakke kleuter te bewerkstelligen, wendde men de volgende middelen aan:

Zover mogelijk de doorgevoerde openlucht-behandeling

Een uiterst zorgvuldige lichaamsverzorging

Goede, geregelde voeding

Doelmatige kleding

Een regelmatige levenswijze

Opleiding kinderverzorgster

Meteen met de opening van het kleuterhuis start men met een opleiding voor kinderverzorgster. Om toegelaten te worden tot de opleiding moest men katholiek zijn. De meisjes verbleven tijdens de opleiding intern op het kleuterhuis. In 1974 werd voor de laatste keer examen afgenomen en stopt men met de opleiding tot kinderverzorgster.

Het kleuterhuis in de loop der jaren

Vanwege de oorlogsdreiging werd het kleuterhuis aan het einde van 1939 voor enkele maanden gesloten. In begin 1940 werden er door de grote behoefte aan uitzending weer  kleuters opgenomen. Het waren roerige tijden voor het kleuterhuis in de oorlog zoals een tijdelijke opnamestop en een evacuatie. Hoewel de Krabbebosschen bedoeld was voor de Brabantse kleuters, week men hier in de oorlog van af en werd een grote groep amsterdammertjes aangenomen. Ook de leeftijdsgrens werd verlegd van drie t/m acht jaar.

Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het kleuterhuis in 1943, werd door pater Mathot, redemptorist, een geschilderde kruisweg op de wanden van de kapel aangebracht. Mejuffrouw Antoinette Klep schonk bij deze een luidklokje met de inscriptie: ”Ik Antoinette Klep, help tot gebed”.

Op 7 oktober 1944 vorderden de Duitsers de villa en het kleuterhuis. Er verbleven toen nog 3 kinderen. De kinderen, directie en personeel zijn ondergebracht bij de franciscanessen in Etten, waar men tot 30 oktober verbleef.

Direct na de oorlog kwam de kinderuitzending in een stroomversnelling terecht. Dit resulteerde in de bouw van een lighal in 1947, terwijl in 1950 het bestaande hoofdgebouw werd uitgebreid en verbouwd.                           

Na de watersnoodramp werden veel kinderen uit de geëvacueerde gebieden opgenomen.

Het twintigjarig bestaan van het kleuterhuis in 1953 vierde men in besloten kring. Omstreeks dit tijdstip deed de 6000ste kleuter in De Krabbebosschen zijn intrede.

Rond 1957 komt langzaam de ontwikkeling van meer contact met de ouders van de kleuters op gang. Noodzakelijk voor de kuur bleek een goede nazorg.

Op grootse wijze vierde men in 1958 het vijfentwintigjarige bestaan. Met een pauselijke onderscheiding voor dhr Mol en benoeming tot ridder in de orde van Oranje Nassau.

In 1959 werd de binding op bestuurlijk niveau opgeheven met de Provinciale Bond Wit-Gele Kruis.

Wanneer 27 januari 1964 Mejuffrouw Klep overlijdt, betekent dit een groot verlies voor het Kleuterhuis. Niet alleen als actief bestuurslid maar ook door haar milde giften. Zij was vanaf het prille begin van de oprichting van bijzondere betekenis. Wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd legt op 28 oktober 1967 Zuster Schaper haar functie als directrice neer. Gedurende een periode van 34 jaar was zij de bezielende en centrale figuur van het huis geweest. Haar opvolgsters was Mevrouw C. van Leengoed.

Prins Willem-Alexander huis

Er ontstond een grote toename in aanvragen voor plaatsing van kinderen in de leeftijdsgroep van 1 tot 4 jaar. Wegens ruimtegebrek hebben Mevrouw van Leengoed en zuster Schaper samen de plannen voor een nieuwbouw voor deze jonge kleuters, het Prins Willem Alexanderhuis, ontwikkeld. De feestelijke en officiële opening vond plaats op 2 mei 1969 door H.K.H. Prinses Beatrix.Door de bouw van dit huis is de capaciteit met 40 plaatsen uitgebreid tot 120.

Na een ziekte overleed mejuffrouw Leengoed op 22 januari 1970 op 53-jarige leeftijd. Zij was bijna 35 jaar aan het huis verbonden geweest.

De jaren 70

Met ingang van 1 april 1970 werd mejuffrouw A. Lutters tot directrice benoemd.

In deze periode vond ook een reorganisatie van de kinderuitzending plaats. Men moest komen tot een splitsing tussen medische en niet medische kinderuitzending. De Krabbebossen is vanaf 1 januari 1970 erkend als medisch kindertehuis in het kader van Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten.

Langzaam maar zeker laat men een aantal strenge regels uit het verleden varen. Rond 1975 schaft men de uniforme kleding van de kinderen en de verzorgsters af. Ook de regel dat men dagelijks de Heilige Mis moet bijwonen is niet meer haalbaar, gevolg hiervan is dat de huiskapel zijn functie verliest.

In de loop der tijd worden ouders steeds meer betrokken bij de behandeling. In verband met de gewijzigde inzichten die het belang van het gezin voor het kind naar voren brachten, werd er door het bestuur en de directie gewerkt aan de realisatie van een Medisch Kinderdagverblijf naast het huidige Medisch Kindertehuis(MKT). Op 1 april 1978 werd gestart met het MKD de Tweegelanden. Het oudste gedeelte van het kleuterhuis, de oude school en lighal worden in gebruik genomen door het MKD.

In het MKD is ruimte voor de behandeling van 60 kinderen. In het M.K.T. de Krabbebossen is in die tijd ruimte voor 65 kinderen. Zes groepen verblijven in het Prins Alexander Huis. De andere 3 groepen tussen dit huis en het oude gedeelte van het kleuterhuis.

(Kleuter)school

Het kleuterhuis was in de loop der jaren aan diverse veranderingen onderhevig. Ook het uitgangspunt wijzigde zich. In de beginperiode van haar bestaan was men vooral gericht op de lichamelijke verzorging van het kind. Het accent bij indicatie en behandeling kwam steeds meer te liggen op de psychosociale en pedagogische aspecten van de ontwikkeling van het kind.

 Op 1 januari 1960 werd ook een start met R.K. kleuterschool op het terrein van de Krabbebossen. Ruim veertig kinderen in de leeftijd van 4 en 5 jaar bezochten het eerste jaar de kleuterschool, die werd geleid door twee leidsters in twee groepen. De kinderen hadden echt het idee naar school te gaan, want de school was, weliswaar op het terrein, maar op enige afstand van het kleuterhuis. Men moest daarvoor een stukje lopen langs de speeltuin en het hertenkamp.

Door geregelde gesprekken en rapportages tussen de leidsters van school en het team van het kleuterhuis trachtte men gezamenlijk de uitzending van het kind tot een zo goed mogelijk resultaat te brengen. Wanneer op 1 augustus 1985 de Wet op het basisonderwijs van kracht wordt, is men genoodzaakt de kleuterschool op te heffen.

In de loop der tijd is ook de leeftijdgrens van de kinderen verhoogd naar 12 jaar. Er verbleven dus nu veel kinderen in de Krabbebossen die leerplichtig waren. Deze kinderen bezochten de school in Effen en later in Rijsbergen.

Op 1 augustus 1985 werd gestart met een nieuwe school voor speciaal onderwijs voor langdurig zieke kinderen op het terrein van de KBB. De school draagt de naam “de Koperakker”.

Stegel en MPI

Vanwege het grote aanbod van jonge kinderen uit de regio Roosendaal-Bergen op Zoom en het ontbreken van goede voorzieningen voor deze kinderen in de regio is na lange tijd van voorbereidingen en onderhandelingen toestemming verkregen om in Roosendaal behandelingsactiviteiten te starten.

In juni 1983 wordt het Medisch Kleuter Dagverblijf De Stegel te Roosendaal opgericht. Het is een dependance van MKD De Tweegelanden. De Stegel is gevestigd in het voormalig schoolgebouw voor buitengewoon onderwijs “de Bron” aan de Bakkersbergweg 7 te Roosendaal.

In 1985 heeft de Stegel een opnamecapaciteit van 42 kinderen.

Op 22 december 1992 worden de Medisch Pedagogische Instellingen opgericht. Dit is een fusie tussen Medisch pedagogisch instituut De Krabbebossen, MKD De Tweegelanden en MKD De Stegel.

De jaren 90

De krabbebossen bestaat in die jaren uit acht groepen, waarin 65 kinderen verblijven. Het MKD bestaat uit 8 groepen.

In 1994 vertrekt de heer TH van Wingerden als directeur van het MPI. De heer C. Jacobs is vanaf dat moment de enige directeur.

Het oude kleuterhuis met aanbouw, de lighal en het Prins-Willem-Alexanderhuis zijn inmiddels zo verouderd en in dermate slechte staat dat er nieuwbouwplannen gemaakt worden. Half jaren negentig wordt gestart met de nieuwbouw van de  krabbebossengroepen, centraal gebouw en het MKD De Tweegelanden.  Om plaats te maken voor de nieuwbouw wordt een stuk van het bosgedeelte gekapt.

Op 17 oktober 1997 verhuizen de inmiddels 7 Krabbebossengroepen naar de nieuwe leefgroepen. Ook het behandelend personeel verhuist naar het nieuwe kantoorgebouw in het midden van het terrein. De tweegelanden verhuist naar het Willem-Alexanderhuis, waardoor het oude gedeelte, aanbouw en lighal gesloopt kunnen worden voor het realiseren van de nieuwbouw van de Tweegelanden. In augustus 1998 verhuist de Tweegelanden naar hun nieuwbouw.

Op 27 mei 1999 vindt de officiële opening plaats door H.K.H. Prinses Margriet.

Het oude kleuterhuis, aanbouw, lighal en het Prins-Willem/Alexanderhuis  worden dus volledig gesloopt. De villa zal behouden blijven. Vanaf die tijd vindt de directie, de afdeling P&O en de financiële administratie hier zijn kantoor.

Het architectenbureau heeft met de plaatsing van de gebouwen in concentrische cirkels een bouwconcept willen neerzetten, dat eenheid en betrokkenheid uitstraalt. De cirkel werd al in primitieve nederzettingen gebruikt en staat voor duidelijkheid, samenhang, geborgenheid en veiligheid.

Fusies

Sinds 1999 onderzoekt de directie van het MPI samen met de twee andere grote instellingen voor jeugdhulpverlening in West-Brabant (SJWB, de Zuidwester) of een verregaande samenwerking noodzakelijk of realiseerbaar is.

In december 2000 werd een adviesbureau ingeschakeld om de drie instellingen nader te onderzoeken en te bezien of een mogelijke fusie wel voldoende resultaat zou opleveren. Op grond van de adviezen van dit bureau heeft het bestuur van de MPI niet anders kunnen concluderen dan dat een fusie tussen de drie MFO’s op dat moment niet wenselijk was.

MPI en SJWB worden Tender

In de periode medio april tot medio juni 2002 hebben de directies en management van MPI en SJWB wederom de mogelijkheden voor organisatorische samenwerking onderzocht.

Dit heeft geleid tot het visiedocument Samenwerking MPI-SJWB. Deze beschrijft de voorgeschiedenis, de visie/missie, de argumenten en de contouren van een fusie van de MPI en SJWB.

De missies die beide instellingen in het voorjaar 2002 hebben geformuleerd zijn daarin als volgt samengevat: Het SJWB/MPI-verband biedt nieuwe kansen als opgroeien/opvoeden niet vanzelf gaat. Wij staan voor deskundige en flexibele zorg aan jeugd en aan hun ouders/gezinnen. Samen met de cliënt zoeken wij de juiste aanpak, zoveel mogelijk in eigen leefomgeving. Gezamenlijk werken wij aan resultaat, ook in complexe situaties. Met onze medewerkers en collega-instellingen benutten wij talenten en werken wij aan kwaliteit en samenhang in de zorg. De belangrijkste argumenten voor deze fusie liggen in de ontwikkelingen binnen de Jeugdzorg, zoals de nieuwe Wet op de Jeugdzorg en de ontwikkelingen binnen beide organisaties, zoals flexibilisering en ambulantisering van het hulpaanbod.

Door middel van de fusie ontstaat een flexibele, multifunctionele organisatie voor ambulante, semi-residentiele en residentiele jeugdzorg, met als centrale doelstellingen cliëntgerichtheid, vraaggerichtheid, kwaliteit en medewerkersgerichtheid.

Op 3 juli 2002 hebben de Medisch-Pedagogische instellingen(MPI) en De Stichting Jeugdhulp West-Brabant in een intentieverklaring aangegeven te streven naar een juridische fusie van deze twee organisaties per 1 januari 2003.

Voor het vinden van een naam voor de nieuw gevormde instelling wordt medewerkers gevraagd om hierover mee te denken. Hieruit is de naam Tender gekomen.

Op 1 januari 2003 is de fusie een feit.

Tender, de Zuidwester en Don Bosco worden Juzt

De eerste verkenningen van Tender, De Zuidwester en Don Bosco voor een intensievere samenwerking dateren van mei 2010. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een fusieplan/meerjarenbeleidsplan en  tot de ondertekening van de intentieverklaring door de Raden van Toezicht van Tender en De Zuidwester op 30 juni 2011.

De missie wordt als volgt geformuleerd:

TDZ (Tender en De Zuidwester) helpt jeugd en ouders als opgroeien en opvoeden niet vanzelf gaan. Samen met hen en ieder die er voor hen toe doet. Snel of met een lange adem, zoveel als nodig om zelf weer verder te kunnen. TDZ doet dat respectvol, effectief en kundig.In augustus 2011 hebben 30 medewerkers van beide organisaties onder leiding van reclamejongens een middag gebrainstormde over een naam voor de nieuwe instelling, met als resultaat vier geschikte namen. Hieruit is uiteindelijk de naam Juzt gekomen.

Op 1 januari 2012 is de fusie een feit.

In 2016 volgde een nieuwe fusie met Safegroup (Valkenhorst en Blijf Zuid Holland Zuid). De naam Juzt blijft gehandhaafd. 

In al deze jaren van veranderingen en fusies blijft de Krabbebossen gevestigd op het terrein aan de Bredaseweg in Rijsbergen. De verschillende administraties en directie verhuisd naar andere locaties.

Op 3 augustus 2020 verlaten de laatste kinderen het terrein en komt er een eind aan de bijna 87 jarige geschiedenis van de Krabbebossen.